Fikirden İnovasyona Yenilikçi Bir Yolculuk

Her şeyin hızlı değiştiği günümüzde, göz açıp kapayıncaya kadar teknolojiler, sistemler, ürünler, alışkanlıklar kısa zamanda tükenmekte, yerlerine süratle bir diğeri gelmektedir. İhtiyaçları değişse de özü değişmeyen insanoğlunun duygu ve hislerini merkeze alarak çözümler üretmek dolayısıyla daha da katma değerli hale geldi. Bu sürekli değişim ve insan odaklılık ise beraberinde yeni ve yenilikçi yöntemleri kullanmayı zorunlu hale getirdi.

THY Teknik İnovasyon Merkezi (Innaviation Center) inde bu değişime uyum sağlamak için kullanılan üç metodu (Lean Startup, Design Thinking ve Agile Proje Yönetim) ve bu metotlar ile ortaya çıkarılmış bir çalışma örneğini sizlerle paylaşmak isteriz.

Bu metotların öne çıkan özelliklerini kısaca aşağıdaki gibi açıklayabiliriz;

Design Thinking: Kullanıcıyı/insanı empati ile tanımaya çalışır, öncelikli problemlerini tespit edip gizli ihtiyaçlarına yenilikçi çözümler bulur.

Lean Startup: Bir çözüm önerisini hipotez olarak ele alır, yap-ölç-öğren döngüsü ile hızlıca geri bildirimleri toplar, sonuca göre pivot (hedefe bağlı kalarak stratejiyi değiştirmek) eder veya çözümü koruyup geliştirir.  Amaç minimum uygulanabilir ürünler (Minimum Viable Product – MVP) oluşturarak ve kullanıcının/müşterinin geri bildirimleri alınarak sonuç odaklı ürün tasarlamaktır.

Agile Project Management: Yap-ölç-öğren döngüsünü hızlıca çevirmek için tanımlı görevleri proje ekibine tayin eder, günlük kısa gözden geçirme toplantıları ile döngü sonundaki MVP yi (ürünü/hizmeti) ortaya çıkarır ve müşteriye/kullanıcıya sunar.

Bu üç metodun birbirleriyle ilişkileri ve çalışma prensiplerini aşağıdaki görselde inceleyebilirsiniz,

Bu hibrit metodolojiyle bir problemin/ihtiyacın ele alınışının ana aşamaları aşağıdaki gibi özetlenebilir;

• Öncelikle kullanıcı/müşteriden gelen talebin gerçek ihtiyaç/problem olup olmadığı incelenir.
• Talep eden kullanıcı tarafa sunulmak üzere hedeflenen çalışma planı ile ilgili bilgi verilir.
• İhtiyaç/problem için değer hipotezi ve büyüme hipotezleri belirlenir.
• Personayı (Hedef Kullanıcı/Müşteri) anlamaya empati haritasını (Empathy Map) çıkarmak ile başlanır,
• Hissettikleri, düşündükleri, yaptıkları ve söyledikleri analiz edilip kaydedilir.
• İhtiyacın hali hazırda uygulanan bir çözüm yöntemi var ise deneyim hikayesi (Story Board) çıkarılır.
• Hedeflenen deneyimin hikayesi (Story Board) kaleme alınıp görselleştirilir.
• Çözüm önerileri önceliklendirilip MVP lerin (Minimum Viable Product) ortaya çıkarılması hedeflenir.
• Agile (Çevik) metodolojisiyle tasklara bölünüp Scrum Board üzerinde takibi sağlanır.
• Her çözüm önerisi bir hipotez olarak ele alınıp Yap-ölç-öğren (Build-Measure-Learn) döngüsüyle test edilir.
• MVP’nin ihtiyacını karşılayıp karşılamadığı  kullanıcı/müşteri ile değerlendirilir.
• Çıkan sonuca göre pivot edilir ya da aynı çözüm stratejisi ile POC yi sürdürülebilir bir modele dönüştürmek üzere sonuç korunur.

Aşağıda, Uçak Bakımında karşılaşılan floor panel ve seat track lar arasında sızdırmazlık amacıyla kullanılan bostik malzemesinin sökümü ile ilgili yapılan empati çalışması ve her bir aşamadaki hipotezleri, yaşanan sıkıntıları ve çözümleri yer almaktadır;

Bostik Remover Journey Map te fikir gelişiminden POC (Proof of Concept) ürüne kadarki yolculuk haritasına (Journey Map) hızlıca göz atabilir, her bir MVP’de test edilen hipotezleri ve aşamaları inceleyebilir, detaylarını ise yazının ilerleyen kısmında görebilirsiniz.

Öncelikle kullanıcıyı/müşteriyi derinlemesine anlamak, kullanıcıların fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarını, neyi neden kullandıklarını, nasıl düşünüp, ne anlam ifade ettiklerini anlamak ve sonucunda kullanıcının tam ihtiyacı olan çözümü üretebilmek amacıyla empati yapılmalıdır.

Empati kurma aşamasında önce kullanıcıların günlük yaşamları gözlemlenir. Kullanıcıların söylediği şeyler ile yaptığı şeyler arasındaki var ise tutarsızlıkların farkına varılır. Kullanıcının söyledikleri, düşündükleri, yaptıkları ve hissettiklerine odaklanılır.

Kullanıcılar ile ikili görüşmeler yapılır. Ana konudan sapmayacak şekilde kullanıcılar için sorular sorulur.

Kullanıcıların tam olarak ne düşündüğünü ve yaptığını anlayabilmek için söz konusu problemin yaşandığı faaliyetin mümkünse tekrarlanması istenir. Bu esnada kullanıcıların sesli düşünmesi sağlanmalıdır. Tüm bu görüşmelerin sonucunda elde edilen bilgiler Empathy Mapping ile kayıt altına alınır. Bostik sökümü ile ilgili yapılan haritalama çalışmasını aşağıda inceleyebilirsiniz.

İlk geliştirilen çözüm konsepti MVP0, metal bıçak ve stopper ile etkin kesim hedefliyordu. Bu varsayımı sahada denemek üzere hızlıca bir ürün geliştirilip testler yapıldı. Bostik kesim işini yapan teknisyenler için metal bıçak ile kesim yapmak her ne kadar kolay gibi görünse de;  son derece keskin olan böyle bir metalin hem seat track üzerindeki vereceği ufak bir kesinin yol açacağı korozyon ile milyon dolarlık seat track değişim masrafı hem de çalışana zarar verme riski mevcuttur.

Ayrıca böyle bir ucu sürekli olarak bir doğrultuda belirli bir güç harcayarak ilerletmek kullanıcıyı hayli yordu. Kesici ucun belirli zamanlarda bilenmesi de ayrıca düşünülmesi gereken bir durumdu. Daha kolay ilerleyebilen ve daha az yorucu bir çözüme ihtiyaç olduğundan pivot etmek durumunda kalındı.

MVP1’ de, bir doğrultuda kolay ilerleyerek kullanıcıyı yormayacak şekilde bir kesim deneyimi üzerinde odaklanıldı. Bu çözüm uçakta zamanla daha da sertleşen bostik malzemesini kolayca kesebilmeliydi. Çünkü yeni uygulanan bostik ile uçak içinde beş yıl beklemiş bostik arasında hayli sertlik farkı mevcut. Bu doğrultuda titreşimli raspa aleti bir çözüm olarak varsayıldı. Aletin şarj edilebilir olması ve yedek pilinin kolayca değiştirilmesi sürekli kesim için son derece avantajlı görünüyor. Ayrıca cihaza akuple edilmiş bir ışık ile kullanıcının uçak içinde karanlık ortamda kesim çalışmasını yapması da mümkün. Dolayısıyla bu MVP’de cihazı doğrusal olarak ilerletecek tekerlekli bir sistem hipotezi sahada doğrulandığı için çözüm korundu.(Persevere)

MVP2’de raspa aleti ve bu aleti tekerlekli sistemle taşıyacak alt ve üst kasası ile aleti bir doğrultuda ilerlemesini sağlayacak kılavuz sistemi hedeflendi ve sketch tasarımdan sonra bilgisayar ortamında 3D olarak modellendi. İnovasyon merkezinde mevcut 3D printerlar ile söz konusu parçalar üretildi  ve montajlandı. Raspa aletinin yüzey formunun çok düzensiz olması, aletin kasa içerisinde yerleştirilmesi ve  kesici ucun bostik bölgesinde hizalanması konularında yerleştirme sorunlarıyla bir hayli uğraşılmıştır. Buna rağmen kullanıcı ile yapılan testler ile kesim ve ilerleme konusunda son derece olumlu geri bildirimler alınmıştır. Bu MVP hipotezi çoğunlukla korundu ancak kesici ucun metalik olmasının verdiği yüksek performansa rağmen seat tracke zarar vermesi konusu çözülmesi gereken bir diğer problem olarak karşımıza çıkmıştır.

MVP3’e gelindiğinde çok mesafe katedilmişti. Fakat her bir uçakta metrelerce bostik şeritlerinin kolayca kesilmesi işlemi, bu esnada seat tracke zarar verilmemesi, kesim sırasında belirli bir derinliğe kadar inilmesi ihtiyacı ve uçak içinde mevcut bostik uygulamalarının düz, eğimli ve doksan derece olarak farklı bölgelerde olması ve tüm bunları tek bir tool ile çözme konusu gerçekten zorlu bir süreçti. Bu aşamada ergonomik tasarım revizyonları yapıldı ve kesici uç çeşitleri test edildi.

Sonuç olarak tüm test, geri bildirim ve deneyimlerin ışığında non-metalik malzemeden üretilmiş özel formlu kesici uç ile seat tracke zarar vermeden ve kullanıcıyı yormadan efektif kesim mümkün hale gelmiştir. Kesici uç kolayca değişime imkan vermekte ve ergonomik tutuşa sahip kasa üzerindeki koruyucu kapak altında korunmaktadır. Bir eksende hareket eden kılavuzun kolayca sökülüp takılarak değiştirilmesi de farklı bostik kalınlıklarında çalışma konusunda avantaj sağlamaktadır.

Bu yenilikçi metotların etkin uygulanması ve inovasyon merkezimizdeki Makerlab’ daki hızlı prototipleme imkanlarıyla elde edilen bu çalışma, uçakta diğer bostik söküm/kazıma alanlarındaki çözüm arayışında katma değerli bir tecrübeyi bizlere kazandırmıştır.

Özet olarak, Design Thinking-Lean Startup-Agile Project Management metotları birbirleriyle uyumlu bir şekilde yap-ölç-öğren döngüsüyle çalıştırıldığında yalın, çevik, sonuç odaklı ve startuplar gibi dinamik bir çalışma yapısı ortaya çıkmakta ve hedeflenen her kategoriden inovasyon çalışmaları (ürün, süreç, pazarlama, organizasyon) daha hızlı sonuçlandırılabilmektedir.