Sanal Dünyadaki Kopyanız: Dijital İkizler

Çağımızın getirdiği birçok yenilikle birlikte dijital dünya da hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Bu dijitalleşme sadece sosyal medya, eğlence ve iletişim araçlarıyla sınırlı kalmadı, aynı zamanda firmaların pazarlama ve ArGe gibi birçok sürecini yeniden şekillendirdi. Bu yeni dönemin getirdiği teknolojilerden birisi de “Dijital İkiz” kavramıdır. Peki, dijital ikiz nedir ve nasıl çalışır?

Dijital ikiz nedir?

Dijital ikiz, gerçek hayatta fiziksel olarak var olan bir nesne, sistem ya da bir sürecin sanal ortamda bulunan bir kopyasına verilen isimdir. Dijital ikizler temsil ettikleri fiziksel nesne, sistem ya da süreçlerin davranış ve görünüşlerini taklit ederek zaman içerisinde ortaya çıkabilecek çeşitli durumların tahmin ve optimizasyonunu sağlarlar.

Dijital ikiz teknolojisi nasıl çalışır?

Bilim insanları, nesnelerin davranışını açıklamak için çeşitli kurallar ve formüller geliştirmiştir. Bu kuralları kullanarak bir nesnenin davranışını, örneğin hızı ve ağırlığı gibi çeşitli bilgilere dayanarak tahmin edebiliriz. Dijital ikizler, bu kuralları kullanarak bir nesnenin anlık durumunu sensör verileri ile tahmin edebilirler. Bu sayede, bir nesnenin fiziksel versiyonu ile dijital ikizi benzer davranışlar sergiler. Ancak, fiziksel kurallar kadar kesin olmayan durumlarda, özellikle insan davranışını tahmin etmek gerektiğinde dijital ikizler, gerçeğe en yakın sonuçları elde etmek için insan davranışını taklit eden kompleks modeller kullanır. Dijital ikizlerin temsil ettiği sistemin doğru bir karşılığı olması gerektiğinden ilgili sistemin üç boyutlu dijital bir hale çevrilmesi gerekir. Bu sebeple sistem tarayıcılar ile taranarak üç boyutlu hale getirilir, eğer sistemde bir bina gibi taranamayacak kadar büyük varlıklar söz konusu ise mimari çizimler, üç boyutlu modellemeler ve dronlar aracılığı ile çekilen görseller kullanılarak sistem üç boyutlu model hale getirilir.

Dijital ikizlerin simülasyonlardan farkı nedir?

IBM’in tanımına göre dijital ikiz ve simülasyonların farkı dijital ikizlerin sanal bir ortam yaratmasıdır. Dijital ikiz ile simülasyonların en önemli farkı kapsamlarıdır; simülasyonlar genelde belirli bir süreç odağında kısıtlı tahminler yürütürken dijital ikizler gerçek dünyayı birçok yönden taklit etmeye çalıştığından birçok farklı simülasyonlar dijital ikizler üzerinden yürütülebilir. Başka bir ayırt edici nokta ise dijital ikizlerin sensör verisi ve benzeri gerçek zamanlı veri ile beslenmesidir. Bu sayede dijital ikizler gerçek zamanlı olarak güncellenir, sonrasında bu güncel veri ile sistemi gelecek hakkında yaptığı tahminleri ile uyarabilir. Bu da dijital ikizler ile sistem arasında iki yönlü bir iletişim olmasını sağlar.

Dijital ikiz teknolojisinin kullanım alanları nelerdir?

Dijital ikizlerin kullanım senaryolarından bazıları şu şekildedir:

• Dijital ikizler ARGE ve tasarım süreçlerinde daha etkili tasarımların üretilmesini sağlayacaktır. Buna bir örnek olarak Volvo verilebilir. Volvo, dijital ikiz teknolojisi kullanarak fiziksel prototip üretme ihtiyacını azaltıyor. Volvo ayrıca araç içi davranışları dijital ikizlerle takip ederek kendi tasarımlarını geliştiriyor.
• Tedarik zinciri takibi dijital ikizler üzerinden takip edilerek oluşacak darboğazlar gibi potansiyel sorunların önceden tahmini sağlanabilir. Buna örnek olarak FedEx firmasının kendi dağıtım ağlarına oluşturduğu dijital ikiz verilebilir. FedEx bu sayede dağıtım süresince oluşacak potansiyel sorunları dijital ortamda test edip daha hızlı kararlar alabiliyor.
• Firmaların süreçleri dijital ikizler kullanılarak analiz edilebilir, bu süreçlerde yapılması düşünülen değişiklikler sanal ortamda test edilerek bu değişimler daha hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilir. Örneğin Siemens, firmaların süreçlerini geliştirilmesini kolaylaştıran dijital ikiz ürünleri sunmaktadır.
• Otonom araçların arkasındaki yapay zekanın eğitilmesi ve denenmesi dijital ikizler sayesinde sanal ortamda yapılabilir. Günlük hayatta olabilecek değişik koşulların ve araç içerisinde oluşabilecek sorunların yapay zeka davranışına etkisinin incelenmesi otonom araçları daha güvenli bir şekilde geliştirilmesini sağlayacaktır.
• Satış ve pazarlama alanında satılacak ürünler dijital ikizler ile sanal ortamda gösterilip satışı yapılabilir. Böylece müşteriler fiziksel olarak ürüne dokunmadan test edebilir.
• Dijital ikizler kullanılarak firmaların hitap ettiği müşteri kitlesi simüle edilebilir, bu sayede müşteri davranışını öngörüp değişen müşteri davranışını öğrenen sistemler kurulabilir. Böylece firmaların pazarlama departmanları müşterilere daha iyi hizmetler sunarak oluşacak fırsatlardan daha etkili bir şekilde yararlanabilir. Gartner’ın yeni gelişen teknoloji trendlerini anlattığı Hype cycle bloğunda, bu alanda dijital ikiz kullanımının 10 yıl içerisinde yaygın olarak kullanımının başlayacağını öngörülmüştür.

Dijital ikiz teknolojisini havacılık sektöründe nasıl kullanabiliriz?

• Dijital ikizler, uçak içerisinde bulunan kompleks sistemlerde bulunan sensör verilerinden beslenebilir ve uçak içerisindeki oluşabilecek sorunların öngörülmesini sağlayabilir. Bu sayede uçuş sırasında oluşabilecek sorunlara karşı önlemler alınabilir. Buna örnek olarak Rolls Royce’in ürettiği uçak motoru Bu motorun dijital ikizi gerçek zamanlı olarak güncellenmektedir. Bu dijital ikizden alınan veriler ile motorun ne zaman bakıma ihtiyacı olacağı gibi tahminler yapılabilmektedir. Ayrıca motorların aşınması, ısınması veya bozulması gibi potansiyel senaryolar güvenli bir şekilde dijital ikizler kullanarak test edilebilir.
• Normalde takip edilmesi zor olan veriler dijital ikizler kullanılarak görselleştirilebilir ve takip edilebilir. Örneğin General Electric firması, dijital ikiz ürünleri ile uçak parçalarının sıcaklığını gerçek zamanlı olarak gösterebilmektedir. Ayrıca firmaların yerleşkelerindeki enerji kesintileri veya uçak içerisindeki elektriksel sorunlar da bu dijital ikizler üzerinden daha sorun ortaya çıkmadan tahmin edilebilmektedir.

• Uçuş sırası oluşacak karbon salınımları dijital ikizler kullanılarak öngörülebilir, bu veriler kullanılarak uçuş sırasında ve uçuşlar planlanırken uçakların saldığı karbon miktarı minimize edilebilir. Ayrıca uçak tasarım aşamasında bu veriler kullanılarak karbon salınımı minimize edilecek tasarımlar üretilebilir.
• Pilot eğitimlerinde dijital ikizler kullanılarak eğitim verilebilir. Bu da pilot eğitimlerinde daha geniş senaryolar hakkında eğitim verilmesini mümkün kılarak pilotlara daha gerçekçi bir uçuş tecrübesi sunacaktır.
• İkram, kargo ve benzeri alanlarda tutulan envanter ve tedarik zincirleri dijital ikizler ile takip edilebilir. Böylece eksiklikler oluşmadan önce tahmin edilebilir, çıkan sorunlar karşısında alınacak kararlar daha kolay alınır.