10 Ara 10 Breakthrough Technologies 2020
MIT Technology Review geçtiğimiz yılın çığır açan teknolojilerini yayınladı. Yayınlanan rapora göre bu teknolojilerin, gelecekte önemli etkilerinin olması bekleniyor.
İşte raporda yer alan çığır açan teknolojilerin bir özeti:
Satellite Mega-Constellations
Teknolojinin hedefi, dünyanın her noktasında yüksek hızlı internet sağlamaktır. Satellite Mega-Constellations, hali hazırda internete bağlanabilmek için kullandığımız Wi-Fi sinyallerini ve hücresel bağlantıları ortadan kaldırmak amacıyla hayata geçirilen alternatif bir çözümdür. Bu yöntem, dünyadaki herkes için ortak bir küresel bağlantı sağlamakla birlikte yörüngedeki uydu sayısının artmasıyla uzayı da kirletecek potansiyele sahiptir. SpaceX, OneWeb, Amazon ve Telesat gibi endüstri liderlerinin çalışmalarını düzenleyen uluslararası kural ve düzenlemeler olmadan, bu teknolojik atılım kaosa neden olabilir.
Tiny AI
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte güçlü yapay zeka algoritmalarının bulutla etkileşimine gerek kalmadan telefonlarımızda ve diğer mobil cihazlarda çalışması mümkün olabilir. Araştırmacılar, Tiny AI ile mevcut yapay zeka modellerinin boyutunu, algoritmanın yeteneklerinden veya performansından kayıp yaşamadan knowledge distillation adı verilen bir yöntemle küçültüyor. Mobil cihazlarımızdan yapay zeka algoritmalarına erişmenin avantajları ise bulut ile etkileşim olmadığı için gizlilik probleminin azalması ve gecikme sorunlarının ortadan kalkmasıdır. Bu teknolojide lider firmalar olarak Google, IBM, Apple ve Amazon göze çarpıyor.
AI-Discovered Molecules
Bilim insanları, sağlık hizmetlerinde önemli etki yaratabilecek molekülleri keşfetmek için yapay zekayı kullanıyor. Molekülleri tanımlamak çok zor olduğu için yeni bir ilaç geliştirmek de oldukça pahalıdır. Yapay zeka ile milyonlarca molekül, hızlı ve etkili bir şekilde tanımlanabilir bu sayede tedaviler daha kolay hale gelebilir. Bu yöntemin son dönemde farklı kullanım senaryolarından biri de yeni bir antibiyotik türünü belirlemek için makine öğrenimi araçlarından faydalanılmasıydı. Yapay zeka ile ilk kez tamamen yeni bir antibiyotik türü keşfedilmişti.
Quantum Supremacy
Kuantum bilgisayarların üstünlüğüne ulaşmak muhtemelen 5 ila 10 yıl sonra tam anlamıyla gerçekleşecek. Geçtiğimiz yıl Google bu konuda bir dönüm noktası olabilecek Sycamore adını verdiği kuantum işlemcisiyle bu üstünlüğe ulaştığını iddia etmişti. Sycamore, rastgele dağıtılmış sayıları 3 dakika 20 saniyede belirleyebilmişti. (Google, görevi tamamlamak için klasik bir bilgisayarın 10.000 yıl çalışacağını açıklamıştı). Bu başarı etkileyici olsa da, klasik bilgisayarların başa çıkamadığı problemleri çözebilecek bir kuantum bilgisayara sahip olmak için henüz erken diyebiliriz.
Climate Change Attribution
Gelişmiş yapay zeka gücü ile birlikte bilim adamları artık şiddetli hava olaylarında iklim değişikliğinin etkilerini belirleyebiliyorlar. Bu bilgiler, gelecekteki olaylara nasıl hazırlanacağımıza yardımcı olabilir.
Anti-Aging Drugs
Piyasada yaşlanmayı geciktirici ilaçların yer alacağı günler çok uzakta değil. Yaşlanma sürecinin yavaşlatılması kanser ve kalp hastalıkları gibi birçok farklı hastalığın iyileştirilebilir veya önlenebilir olmasına da olanak sağlayacaktır. Ayrıca insanlarla yapılan testlerde bazı başarılar elde edilmiş durumda. Bu ilaçlar (henüz) daha uzun yaşamanıza izin vermiyor ancak temel yaşlanma sürecini yavaşlatarak belirli rahatsızlıkları tedavi etmeyi amaçlıyor.
Unhackable Internet
Bugün kullandığımız internet maalesef hackerlara karşı savunmasız durumda. Tam anlamıyla güvenli olacak ilk kuantum interneti oluşturmak için çalışmalar başladı. Saldırıya uğramayan bir internet geliştirmek için çalışan kuruluşlardan Delft Teknoloji Üniversitesi, bu yılın sonlarında Delft ile Lahey şehirleri arasında kuantum interneti kullanmaya başlamayı hedefliyor. Kuantum internetin temeli olan karmaşık yapı güvenliği sağlıyor. Bu yapıda iki kullanıcıyı gizlice dinlemek fiziksel olarak imkansız hale geliyor.
Digital Money
Dijital para birimleri yaygınlaştıkça fiziksel nakit para kullanımı azalmaya devam ediyor. Blockchain teknolojisini kullanan kripto para birimlerine birçok ülkeden ilgi artıyor. Geçen Haziran Facebook, Libra adlı küresel dijital para birimini açıklamıştı. Facebook’un duyurusundan birkaç gün sonra, Çin Halk Bankası’ndan bir yetkili, kendi dijital para birimlerini geliştireceklerini duyurmuştu. Çin, parasının dijital bir versiyonunu çıkaran ilk büyük ekonomi olmaya amaçlıyor. Raporda, dijital para birimi teknolojisinin, küresel finansal sistemi parçalama potansiyeline sahip olduğu belirtiliyor.
Hyper-Personalized Medicine
Çok nadir görülen ve tedavisi olmayan hastalıklar birçok kişinin ölümüne neden oluyor. Bir kişinin genlerine göre uyarlanabilen yeni ilaçlar sayesinde bu durum değişmek üzere. Hyper-Personalized Medicine, tedavisi olmayan hastalıklardan muzdarip birçok kişiye umut ışığı oluyor.
Differential Privacy
Bugüne kadarki en büyük ölçekli uygulama olan 2020 ABD Nüfus Sayımı’nda Differential Privacy yöntemlerinin kullanılacağı açıklandı. Bu yöntemin kullanılmasındaki amaç, bireyin mahremiyetine zarar vermeden verilerin kullanımını en üst düzeye çıkarmaktır. Differential Privacy ile ham verilere veri bilimciler veya veritabanı yöneticileri tarafından erişilemez. Differential Privacy, kuruluşlara gizlilik sorununu çözmenin bir yolunu sunuyor.